De Koninklijke-en Keizerlijke schuttersgilde "De vrije Archiers van Mijnheere Sint-Sebastiaen" werd officieel gesticht door hertog Karel de Stoute die op 22 februari 1476 de stichtingsoorkonde ondertekende op verzoek van de heer Antoine Haneron, proost van Sint-Donaas te Brugge en in naam van verschillende gezellen boogschutters die reeds actief waren en woonden in het gebied en onder de jurisdictie van het Proostse. De stichtingsoorkonde voorziet het schild van de gilde, zijnde de zwarte leeuw met witte kraag en wit kruisje en met rode tong en rode klauwen op een gouden veld, dat versierd is met twee witte pijlen in Andreaskruis. Keizerin Maria-Theresia van Oostenrijk verleende aan de gilde de keizerlijke titel en Koning Leopold II verleende haar de koninklijke titel.
Door de eeuwen heen is de gilde actief gebleven en vandaag behoort zij tot de mooiste en voornaamste gilden van het land. Zij sluit nauw aan op de oude tradities en overleveringen zoals haar Statuten en haar Inwendig reglement duidelijk maken. In het verleden waren de leden vooral edellieden en notabelen die er hun ontspanning zochten en een vriendenkring vormden want van de oorspronkelijke bedoeling om als militairen ingeschakeld te worden in het leger van de hertog is nooit veel in huis gekomen.Ook omdat in oorlogen, met de opkomst van het buskruit, de handboog steeds minder belang had gekregen.
De vijfhonderdjarige geschiedenis van de gilde werd beschreven in het historisch werk "De Vrije Archiers van Mijnheere Sint-Sebastiaan" van de hand van Drs. Fons Dewitte verschenen in 1976 en in het boek "In het Spoor van Karel de Stoute" geschreven door hoofdman Johan Weyts en verschenen in 2009.Dit laatste werk is nog verkrijgbaar in de gilde.
Alhoewel iedereen welkom is die de beginselen van de gilde kan en wil onderschrijven en naleven, is op vandaag de gilde hoofdzakelijk een gilde geworden van handelaars, nijveraars, beoefenaars van vrije beroepen , kaderleden en burgerij. Het is een traditie dat de Koning erevoorzitter is van de gilde. Gouverneur Carl Decaluwe, Burgemeester Patrick Moenaert en schepen Boudewijn Laloo zijn ereleden.
De gilde is thans gevestigd op het terrein van het Blauw Huis, Blauw Kasteelweg 30 te Sint-Kruis waar twee wippen staan opgesteld voor de staande wip en een ruim lokaal met een Gildezaal en een Karel de Stoutezaal waar op liggende wip wordt geschoten.In de lokalen van de gilde bevindt zich het archief van de gilde en hangen ook de belangrijke collectie historische schilderijen.
Het schuttersseizoen op de staande wip start ieder jaar op Tweede Paasdag en eindigt de laatste maandag van september.De eerste maandag van oktober start het seizoen van de liggende wip. De schietingen gaan door op maandagavond.De staande wip buiten begint om 18 uur en de liggende wip binnen start om 19 uur.Het lidgeld bedraagt voorlopig 400 euro en het inleggeld 5 euro.
Op 10 oktober 2012 werd stadhouder Michel Bossuyt tot hoofdman verkozen in opvolging van Johan Weyts die vanaf 14 maart 1973 de gilde ononderbroken had geleid.